Historia parafii w Różankach

W pierwszych, trudnych powojennych latach Msze Święte odprawiał ksiądz, który przyjeżdżał z Gralewa, później kościoły obecnej parafii włączono  do parafii Kłodawa. Przyjeżdżał więc do nas z Kłodawy ksiądz Krok , ks. Kowalski, ks. Abramski, ks. Kowalczyk i ks. Haniewski. Ze względu na  duże potrzeby duszpasterskie mieszkańców Wojcieszyc, Różanek, Zdroiska, Santoczna i Rybakowa w 1957 roku powstał pierwszy samodzielny wikariat z siedzibą w Różankach. Pierwszym samodzielnym wikarym został ks. Antoni Kostecki, który w czasie swojej „kadencji” - do roku 1959, przeprowadził m.in. remont kościoła w Santocznie i prowadził pracę katechetyczną z dziećmi. Po księdzu Kosteckim, opiekę duszpasterską obejmuje w Różankach ks. Cyryl Kowalski, który pracował tu do 1 lipca 1964 roku. W ciągu tych 5 lat, ks. Kowalski dokonał m.in.  poświęcenia tabernakulum w Różankach, prowadził też pracę katechetyczną w miesiącach od kwietnia do czerwca, i od września do października; w pozostałe miesiące nauka religii nie była prowadzona ze względu na zimno. W Rybakowie  i Santocznie prowadzono tylko nauki przygotowujące do I Komunii świętej. W tym czasie też został pomalowany kościół w Różankach.

Od 1964 roku pracę duszpasterską podjął ks. Józef Cieszyński. Doprowadził on do porządku kancelarię parafialną, założył nowe księgi parafialne. Nie zaniedbywał też pracy katechetycznej, dojeżdżając do punktów katechetycznych na rowerze, a gdy spadł śnieg, szedł pieszo. Nauczaniem religii objął oprócz dzieci szkolnych również młodzież i dzieci przedszkolne. Ks. Cieszyński przeprowadził naprawę dachu na kościele w Różankach, remont połowy dachu na kościele w Wojcieszycach, w tych miejscowościach założono też instalacje elektryczne pod tynk. We wrześniu1967 roku ks. Cieszyński został przeniesiony do innej parafii, a jego następcą został ks. Józef  Kornaus ,który ze względu na zły stan zdrowia pracował u nas tylko do 5 grudnia 1967 roku.

Od 8 grudnia 1967 roku obowiązki duszpasterskie podjął ks. Dionizy Nowak. Ksiądz kanonik Dionizy Nowak zapisał się na stałe w historii parafii, pełnił bowiem nieprzerwanie obowiązki duszpasterskie przez 37 lat, aż do przejścia na emeryturę. Jest on pierwszym proboszczem erygowanej 25.IV.1974 roku parafii w Różankach. Jako Proboszcz ks. Nowak dbał zarówno o rozwój duchowy parafian, o dzieło katechetyczne, troszczył się też o stan świątyń przez niezliczone remonty i ciągłe upiększanie ich, o wyposażenie kościołów w naczynia i szaty liturgiczne oraz inne potrzebne sprzęty. W 1984 dokończył dzieło budowy plebanii, bo wcześniej kapłani tułali się po wynajętych pokojach. Od dnia 10.VIII.2004 roku obowiązki Proboszcza przejął ks. Bogusław Kaczmarek. Ks. Bogusław kontynuował liczne działania ewangelizacyjne, a także remonty kościołów, wybudował kościół św. Huberta w Zdroisku, rozpoczął modernizację plebanii. 1.08.2017r. ks. Bogusław przejmuje obowiązki Proboszcza w parafii Pierwszych Męczenników Polski w Gorzowie Wlkp., a jego miejsce zajmuje ks. Dariusz Chmist. Ks. Dariusz wyremontował salkę parafialną. 1.08.2020 ks. Dariusz przejął parafię w Maszewie, a na urząd proboszcza w Różankach zostaje powołany ks. Tomasz Dobrowolski. ks. Tomasz kontynuuje modernizację plebanii oraz adaptację przestrzeni sakralnych.

Ważniejsze daty w życiu duchowym parafii   

12-19.IX.1971 - Misje święte,oo. Redemptoryści

20-28.V.1972 - renowacja Misji Świętych, oo.Redemptoryści

11.X.1987-1988 - nawiedzenie Matki Bożej Różańcowej w znaku różańca w rodzinach w parafii

14-21.V.1989 - Misje święte,intronizacja obrazu Najświetszego Serca Pana Jezusa w rodzinach, misjonarze Sercanie

22.X.1989-1990 - Matka Boża w obrazie Rokitniańskim rozpoczęła nawiedzanie rodzin w parafii (po koronacji Obrazu)

12-17.V.1990 - renowacja Misji Świętych,misjonarze Sercanie

1-10.IX.1991 - Misje Święte przygotowujące do Nawiedzenia Matki Bożej w Obrazie Jasnogórskim ,księża Salwatorianie

10-11.IX.1991 - 2.VI.1997 - spotkanie z Ojcem Świętym, Janem Pawłem II w Gorzowie
  
8.XII.1997 - jubileusz 30-lecia ks. Dionizego w parafii

9.X.1999 - nawiedzanie rodzin w parafii przez kopię obrazu Matki Bożej Rokitniańskiej,znajdującego się w naszym kościele

24.VI.2001 - jubileusz 45-lecia kapłaństwa ks. proboszcza Dionizego Nowaka

17-18.II.2002 - Peregrynacja relikwii Pierwszych Męczenników Polski

24.VI.2006 - złoty jubileusz 50-lecia kapłaństwa ks.kanonika Dionizego Nowaka

8.XII.2007 - jubileusz 40-lecia posługi kapłańskiej w naszej parafii ks. kanonika Dionizego Nowaka 

18.IX.2010 - Misje Święte,oo.Redemptoryści            

2-5.X.2011 - Peregrynacja Obrazu Jezusa Miłosiernego, misjonarze Pallotyni

13-17.V.2012 - Odnowienie Misji świętych,oo.Redemptoryści     

2013 - jubileusz 25-lecia kapłaństwa ks.proboszcza Bogusława Kaczmarka  
       
2014 - jubileusz 40-lecia Parafii.    

2019 - jubileusz 25-lecia kapłaństwa ks.proboszcza Dariusza Chmista 

Kościół pw. Św. Stanisława Kostki w Różankach         

Pierwszą wzmiankę o wsi Stolzenberg znajdujemy w 1337 roku, kiedy mowa jest także o łanach należących do kościoła. Wielokrotne zmiany właścicieli tutejszego majątku - to także zmiany feudalnego patrona świątyni. Podległość Różanek jako filiału luterańskiej parafii w Wojcieszycach powodowała mniejszą dbałość o losy tutejszej świątyni. Stąd także niestety aż do epoki nowożytnej nie znamy istniejącego tu prawdopodobnie od średniowiecza domu Bożego. Zachowanym do dziś świadectwem tego stanu jest skromność kościoła i brak w nim historycznych pamiątek. Jednak do lat I wojny światowej w wieży wisieć miał dzwon maryjny, a do 1945 roku przechowywano tutaj kielich z 1597 roku.
Kościół , który zdobi dziś centrum wsi, wymienianej w pierwszych latach swego istnienia pośród najznamienitszych miast tego regionu, pochodzi dopiero z pierwszej połowy XVII wieku. Nie wiadomo, czy kryje relikty swego poprzednika, co nie jest wykluczone. Do tej prostej salowej budowli , wykonanej jednak w litym murze, w odróżnieniu od okolicznych szachulcowych kościołów , około 1735 roku dostawiono smukłą wieżę. To jej czworoboczna sylwetka, przechodząca nad poziomem dachu nawy w ośmiobok nakryty spiczastym hełmem, jest symbolem Różanek.

Kiedy po wojnie niemieccy mieszkańcy musieli opuścić swą małą ojczyznę, stała się ona domem dla nowych polskich osadników. To oni 13 listopada 1945 roku przejęli różanecką świątynię jako swój rzymskokatolicki kościół  pw. św. Stanisława Kostki. Była to jedna z najwcześniejszych powojennych konsekracji. Przebudowie poddano wnętrze, zmieniono układ ławek, empor i kształt ołtarza - dotąd ambonowego. Jest on jedynym zachowanym w Różankach zabytkiem ruchomym. Nadal otoczony kamiennym murem przykościelny cmentarz zachował kilka reliktów sprzed 1945 roku, w tym pomnik poległych w I wojnie światowej mieszkańców Stolzenberga, a nade wszystko pierwsze powojenne groby. Od 25 kwietnia 1974 roku świątynia pełni rolę kościoła parafialnego.                       

Kościół filialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rybakowie.

Wątpliwym jest ,by w 1930 roku którykolwiek z budowniczych remizy strażackiej w Rybakowie przewidział, jak ważną rolę planuje jej Opatrzność Boża. Z czasem, dla zapewnienia mieszkańcom wsi bezpośredniej opieki duszpasterskiej obiekt został zaadaptowany na kościół i 15 czerwca 1946 roku poświęcony pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Dziś jest jednym z  czterech kościołów filialnych parafii Różanki.                       

Wierni z Rybakowa, zainspirowani przykładem Zdroiska, gdzie ofiarnie pomagali przy budowie kaplicy, podjęli odważnie dzieło rozbudowy i remontu swego kościoła, w którym było naprawdę ciasno. Dzieło to rozpoczęło sie wiosną 2009 roku. Dobudowano zakrystię i wieżę, wewnątrz wyburzono starą zakrystię i podwyższono sufit, upiększono okna witrażami, postawiono ołtarz, ofiarowany przez parafian z Kłodawy, zakupiono wiele nowych sprzętów i strojów liturgicznych.

27 czerwca 2010 roku, podczas uroczystej Eucharystii. J.E.Ks. Bp Stefa Regmunt, ówczesny Bp Diecezjalny dokonał poświęcenia  świątyni. Corocznie, w odpust przypadający w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa wierni oddają się w opiekę pełnego miłości Boskiego Serca. Przychodzą do Niego utrudzeni i obciążeni, by doznać pokrzepienia

Wojcieszyce kościół Podwyższenia Krzyża Św.

Otoczony ceglanym murem kościół w centrum Wojcieszyc dowodzi, jak trwałe są dzieła wznoszone dla Bożej chwały. XIII-wieczna świątynia, zbudowana na planie prostokąta z kostki granitowej i cegły ceramicznej, była przykryta stromym dwuspadowym dachem, w elewacji północnej posiada ostrołukowy portal. Do połowy XVI wieku był Kościołem parafialnym, podległym biskupstwu kamieńskiemu. W okresie reformacji została przekazana gminie ewangelickiej, która w XVII i XVIII wieku dokonała jej gruntownej modernizacji. W miejsce wyburzonej wschodniej ściany postawiono ścianę zakończoną łukiem odcinkowym- apsydę. Cegłą obłożono ościeża powiększonych, p\olkoliście zakończonych okien oraz wejść do krypty wybudowanej pod wschodnią częścią. Otynkowano ściany zewnętrzne. Na poddaszu zachodniej części wzniesiono wieżę o konstrukcji ryglowej, zwieńczonej ośmioboczną latarnią nakrytą baniastym hełmem z chorągiewką na szczycie. Wewnątrz ustawiono ambonowy ołtarz główny, zbudowano emporę organową i  empory boczne wdłuż ścian. W 1849 rokuna wieży zawieszono dzwon. W końcu XIX wieku zlikwidowano przykościelny cmentarz, a teren ogrodzono.

W takim kształcie kościół przetrwał do 1929 roku, kiedy to został po części spalony w trakcie pożaru wsi. Renowacja w latach 30. XX wieku objęła wymianę pokrycia dachu, posadzki, okien i drzwi. Zamurowano okno od strony wschodniej  i dwa wejścia do krypty, wstawiono drzwi dwuskrzydłowe, oraz zawieszono nowy dzwon i zainstalowano żeliwny piec. Podczas II wojny światowej kościół nie uległ zniszczeniu. W roku 1946 został przejęty przez rzymskokatolicką parafię  w Kłodawie, a 21 września 1947 roku poświęcony jako jej kościół filialny. Obecny wygląd świątyni to efekt kolejnych modernizacji, prowadzonych staraniem kolejnych proboszczów z Różanek. Z dawnego wyposażania pozostały tu: wsparta na ośmiu słupach empora organowa, drewniana neogotycka chrzcielnica, żeliwny piec i dzwon na wieży.

Rys historyczny

Kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego w Wojcieszycach – kościół o cechach romańsko-gotyckich oraz barokowych. Orientowany, jednoprzestrzenny. Usytuowany w centralnej części wsi Wojcieszyce, w województwie lubuskim, powiecie gorzowskim, gminie Kłodawa, na prostokątnej działce otoczonej murem. Kamienny korpus powstał na przełomie XIII i XIV wieku, w początkach XVIII wieku została dobudowana apsyda oraz wieża o konstrukcji ryglowej.

Okres katolicki w średniowieczu

Pierwsza wzmianka, świadcząca o istnieniu kościoła w Wojcieszycach (Wormesfelde), jest zawarta w spisie dóbr władającego Nowa Marchią margrafa Ludwika Starszegoz roku 1337. Jest w nim mowa, że spośród 64 włók ziemi na terenie wsi, 4 należały do kościoła. Jednak został on wybudowany kilkadziesiąt lat wcześniej, prawdopodobnie na przełomie XIII i XIV wieku, na co wskazuje technika budowy kamiennych murów, ułożonych z regularnie obrobionych kostek granitowych oraz ślad po zamurowanym portalu w elewacji północnej[1]. Na ten okres powstanie świątyni datował Kurt Reismann[2], natomiast Stanisław Kowalski optuje za początkiem XIII wieku, zaś Zygmunt Świechowski za końcem XIII wieku[3].

W okresie średniowiecza wojcieszycki kościół był prostokątną budowlą salową, bezwieżową, przykrytą stromym, dwuspadowym dachem. Taki kształt posiadała większość ówczesnych wiejskich obiektów sakralnych, wznoszonych w ciągu drugiej połowy XIII wieku w Nowej Marchii, a zwłaszcza na jej północnych krańcach, na terenie Ziemi Myśliborskiej i Chojeńskiej. Podobne świątynie można spotkać w Barnkowie[4], Brwicach[5]) czy Goszkowie. Prawdopodobnie wybudował je ten sam, miejscowy zakład kamieniarski, który wcześniej pracował przy wyżej wymienionych obiektach[1].

Wojcieszycka parafia wchodziła w skład diecezji kamieńskiej. W okresie późnego średniowiecza, wraz z utrwalaniem panowania Marchii Brandenburskiej, postępowała germanizacja terenów nad dolną Wartą. Jednak co najmniej do połowy XV wieku Wojcieszyce (Wormsfelde) były zamieszkiwane przez ludność słowiańską, o czym świadczy wytoczenie w roku 1441 miejscowemu proboszczowie Mikołajowi procesu za głoszenie kazań po polsku.

Okres ewangelicki

W roku 1535 kościół, podobnie jak wiele innych na terenie Nowej Marchii, został przekazany gminie ewangelickiej. Zmiana liturgii pociągnęła za sobą wymianę wyposażenia, głównie w ciągu XVII i XVIII wieku. Od XVII wieku wojcieszycki kościół był siedziba parafii luterańskiej, do której należał również kościół w Różankach. Księgi kościelne prowadzono od 1686r roku. Pastorami byli: Bartłomiej Stromer (1630-1644), Samuel Pittius (1644-1684), Chrystian Giller (1685-1723), Gotfryd Schmidt (1724-1739) i Jan Gabriel Fischer, a po zakończeniu wojny siedmioletniej Erdman Gebauer (1759-1761), Jan Gerhardt (1762-1763), Gotfryd Ludecke (1766-1796), Wilhelm Kolbe (1796-18130, Daniel Goldbeck (1813-1865), Aleksander Kalluski (1866-1887) i Ernest Geger ((1888-1895)[9]. Ostatni pastor, sprawujący funkcję do momentu wysiedlenia niemieckich mieszkańców w 1946 roku, nosił nazwisko Dowidat.

W roku 1703 rozpoczęła się gruntowna przebudowa kościoła. Wyburzono ścianę wschodnią i postawiono w tym miejscu nową ścianę w formie łuku odcinkowego - apsydę, co jest rozwiązaniem unikalnym w skali regionu. Wzniesiono ją z odzyskanych z rozbiórki kostek granitowych i z cegły ceramicznej. Cegły użyto też do wykonania ościeży nowych okien, które znacznie powiększono we wszystkich elewacjach, nadając im półkoliste zakończenia, a także do wymurowania nowego gzymsu wieńczącego oraz ościeży wejść do krypty, wybudowanej wówczas pod wschodnią częścią świątyni. Elewacje korpusu otynkowano cienkimi warstwami wapiennego tynku, żłobiąc w nim linie i podziały naśladujące układ kamiennych kwadr. W trakcie tych prac wymieniono więźbę dachową oraz strop nad nawą. Na poddaszu zachodniej części korpusu wybudowano nadwieszoną wieżę o konstrukcji ryglowej, zwieńczoną ośmioboczną latarnią przykrytą baniastym hełmem z chorągiewką, na której widniała data zakończenie robót - 1705. Prace te najprawdopodobniej sfinansowała rodzina von Schoning, ówcześni właściciele części Wojcieszyc.

W 1849 na wieży umieszczono dzwon o średnicy 75 cm odlany w warsztacie Bogumiła Grossheima we Frankfurcie n.O. W kolejnych latach zakupiony tzw. dzwon Maryjny, który w 1917 został przetopiony na cele wojenne. W końcu XIX wieku zlikwidowano cmentarz przykościelny, tworząc nowy w południowo-wschodniej części wsi. Działkę ogrodzono ceglanym murem z ozdobną, kutą bramą i dwiema furtami.

W kształcie, jaki otrzymał na początku XVIII wieku, kościół przetrwał aż do lat trzydziestych XX wieku. Wtedy to przeprowadzono gruntowny remont budynku uszkodzonego podczas wielkiego pożaru wsi w roku 1929, wymieniając pokrycie dachu i hełmu, posadzki, stolarkę okienną i drzwiową. Zamurowano okno w osi apsydy i dwa wejścia do krypty, opierzono deskami ściany latarni wieży.

Okres katolicki

W czasie II wojny światowej kościół nie uległ zniszczeniu. W 1946 został przejęty przez kościół rzymskokatolicki i poświęcony 21 września 1947 pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego. Organizatorką poświęcenia kościoła była Jadwiga Beutler, pierwsza polska kierowniczka wojcieszyckiej szkoły. W tym okresie usunięto z wnętrza empory boczne.

Po utworzeniu w 1951 parafii Matki Bożej Różańcowej w Kłodawie kościół wszedł w jej skład jako kościół filialny, a w 1974 przeszedł do świeżo erygowanej parafii św. Stanisława Kostki w Różankach.

W latach siedemdziesiątych XX w. przemurowano ogrodzenie działki kościelnej od strony wschodniej i częściowo północnej, stawiając lity mur z cegły rozbiórkowej. Pod koniec lat osiemdziesiątych przełożono pokrycie dachu korpusu i wieży. W 1991 wymieniono dawną posadzkę ceglaną na lastrikową, pomalowano ściany we wnętrzu i wymieniono ławki. Rok później na emporze organowej i pod jej częścią południową postawiono prowizoryczne ścianki i wydzielono niewielkie pomieszczenia na salkę katechetyczną oraz zakrystię.

W roku 1999 rozpoczął się kolejny remont, w trakcie którego została m.in. przełożona dachówka, otynkowane pola międzyryglowe wieży i rozebrany komin. W sierpniu 2002 podczas mszy, w której wzięli udział mieszkańcy wsi oraz miejscowi i przyjezdni Romowie uczestniczący w festiwalu Romane Dyvesa, został poświęcony nowy ołtarz.

Architektura

Kościół jest usytuowany w centrum wsi przy ul. Kasztanowej 3, na działce o numerze ewidencyjnym 080104_2.0008.123 i powierzchni 0,24 ha[14]. Znajduje się we wschodniej części wrzecionowatego nawsia, do dziś widocznego w rozplanowaniu Wojcieszyc. Prostokątna działka jest otoczona ceglanym płotem, z głównym wejściem od strony zachodniej[15]. Rośnie na niej pięć wysokich lip.

Założony jest na planie prostokąta zamkniętego od wschodu półkolistą apsydą o szerokości równej szerokości nawy. Jego wymiary zewnętrzne wynoszą 11,80 x 25,50 m. Wewnątrz szerokość 9,60 m, długość 23,50 m. Grubość ścian 1,15 m. Wysokość nawy głównej od posadzki do stropu wynosi 5,25 m, wysokość wieży 23,00 m (bez chorągiewki). Powierzchnia zabudowy 306,50 m2, powierzchnia użytkowa 223,70 m2, kubatura 2.790,0 m3[16].

Korpus przykryty jest dwuspadowym dachem pokrytym dachówką karpiówką ułożoną podwójnie w koronkę, który nad apsydą przechodzi w dach stożkowy. Mury nawy posiadają 17 warstw kamieni narzutowych, przyciosanych do formatu kostki i są zwieńczone gzymsem. Staranne obrobienie kostek granitowych oraz ich równe ułożenie stanowi główny argument datowania obiektu na przełom XIII/XIV wieku i wiązania go z grupą najstarszych kościołów kamiennych Pomorza Zachodniego[17].

Podstawa szczytu zachodniego zbudowana jest z cegły gotyckiej w wiązaniu wendyjskim, część górna z cegły nowożytnej w wątku blokowym. Cegłą gotycką są obmurowane ościeża portalu i okien, gzyms wieńczący oraz łuki wejść go krypty. Na elewacjach korpusu zachowały się resztki tynków wapiennych.

Nad częścią zachodnią wznosi się nadwieszona, niewyodrębniona w rzucie przyziemia wieża o drewnianej konstrukcji szkieletowej. Korpus wieży został zbudowany na planie kwadratu o szerokości 5,00 m. W każdej z jego ścian znajdują się po dwa okna łukowe. Nad korpusem wznosi się ośmioboczny bęben, którego wszystkie ściany są odeskowane. Szkielet konstrukcyjny wieży jest złożony z czterech narożnych słupów i trzech dodatkowych w obrębie każdej ze ścian. Pomiędzy słupami znajdują się cztery poziomy rygli i zastrzały. Na szkielet latarni składa się osiem słupów, pomiędzy którymi znajdują się okienka z deszczółkowatymi żaluzjami. Kołnierz i hełm wieży są pokryte blachą ocynkowaną[18].

W elewacjach północnej i południowej znajdują się po trzy duże, łukowato zamknięte okna i po jednym takim samym w skrajnych patiach apsydy. Zostały one wykonane podczas przebudowy kościoła w latach 1703-1705. Pośrodku zewnętrznej ściany apsydy widać ślady po trzecim oknie, które zostało zamurowane podczas prac remontowych w latach 30 XX wieku. W tym czasie zamurowano również wejścia do krypty u wschodnich krańców południowej i północnej ściany korpusu. Ślady dostawienia apsydy do korpusu są widoczne w postaci szwów dylatacyjnych oraz innej techniki budowy. Prawdopodobnie przy północnej ścianie korpusu znajdował się niegdyś zakrystia, na co wskazuje obecność zamurowanego otworu drzwiowego pod środkowym oknem. Potwierdzenie tej hipotezy wymagałoby przeprowadzenia prac wykopaliskowych.

Portal w ścianie zachodniej, a jeszcze bardziej znajdujące się nad nim okno, są przesunięte w kierunku północnym w stosunku do osi symetrii fasady. W wejściu głównym znajdują się drzwi dwuskrzydłowe, deskowo-klepkowe, wykonane w latach trzydziestych XX w. Stolarka okienna, na którą składają się drewniane ramiaki i szprosy dzielące okna na sześć kwater, została wymieniona na początku XXI wieku.

Na poddaszu widoczne są pozostałości po niezrealizowanym w latach trzydziestych XX w. zamiarze wymiany stropu belkowego na beczkowy. Są to zastrzały w formie półkolistych łęków przybite do jętek więźby dachowej oraz stalowe ściągi ze śrubami rzymskimi.

Wnętrze przykryte jest nagim stropem belkowanym, wspartym na trzech parach prostych drewnianych słupów, tworzących układ pseudonawowy[21]. Belki podparte są podciągami i dwoma rzędami słupów, które były zarazem elementami konstrukcyjnymi empor bocznych, rozebranych po II wojnie światowej. Od strony poddasza do belek pomalowanych brązową farbą olejną, są przybite szerokie deski pomalowane farbą olejną na biało. Na ścianach podłużnych pod belkami znajduje się drewniany, profilowany gzyms. Ściany są pomalowane na kolor biały.

Wyposażenie

Wyposażenie kościoła jest skromne. Sprzed 1945 pozostała tylko empora organowa, chrzcielnica, piec i dzwon. Z dawnego wyposażenia zaginął m.in. srebrny, pozłacany kielich mszalny o wysokości 17,5 cm z początku XV wieku, z małym krucyfiksem i reliefami na sześciokątnej stopie przedstawiającymi figury NMP, św. Jana, św. Wawrzyńca i św. Doroty.

Empora jest załamana prostokątnie przy ścianach bocznych. Znajduje się za nią przepierzenie kryjące schody prowadzące na wieżę. Posiada bardzo proste, płycinowe balustrady, pochodzące z początku XX wieku.

Neogotycka chrzcielnica wykonana z drewna dębowego pochodzi z końca XIX wieku. Posiada wysokość 93 cm, składa się z wielobocznej, profilowanej podstawy, ośmiobocznego trzonu i takiejże czaszy zakończonej rozszerzającym się ku górze kołnierzem pokrytym ornamentem roślinnym. Misy chrzcielnej brakuje.

Piec żeliwny z początku XX wieku znajduje się przy ścianie południowej, przy specjalnie zbudowanym przewodzie kominowym. Jest ustawiony na czterech lwich łapach. Drzwiczki paleniska i popielnika znajdują się w ścianie czołowej, zakończonej ażurowym fryzem przechodzącym na ściany boczne i zwieńczonym trójkątnym szczytem, zasłaniającym dwuspadowy daszek przykrywający piec. Krawędzie szczytu i kalenice daszku ozdabiają ażurowe sterczynki. Boki pieca są ozdobione ażurowymi reliefami roślinnymi ułożonymi w kwadry. Na wieży zawieszony jest żeliwny dzwon z 1931 roku.

W latach siedemdziesiątych XX w. został usunięty ołtarz ambonowy z początków XVIII wieku, który według Reismanna był podobny do ołtarza w nieodległych Różankach. Składał się z prostej mensy i prostokątnej nastawy ujętej dwoma kolumnami jońskimi. W centralnej części nastawy umieszczona była pięcioboczna ambona. Nastawę wieńczył wydatny profilowany gzyms. Przez dłuższy czas w kościele znajdował się ołtarz zbudowany przez mieszkańców, który w roku 2002 został zastąpiony przez nowy, przedstawiający scenę ukrzyżowania, wyposażony w krucyfiks oraz figury Matki Bożej i św. Jana wyrzeźbione przez Karola Parno Gierlińskiego. Kolejna praca tego artysty, przedstawiająca św. Judę, znajduje się przy ścianie południowej, a w kapliczce na zewnątrz kościoła znajdowała się niewielka, polichromowana figurka Madonny, która została skradziona w 2020r..

Po roku 2000 w ścianie apsydy po lewej stronie ołtarza (patrząc od strony nawy) wykuto sakramentarium - płytką niszę, w której zostało osadzone tabernakulum.

Santoczno pw. Przemienienia Pańskiego

Kościół w Santocznie powstał z dawnego magazynu hutniczego;

Pierwszymi kościelnymi parametrami pochodzącymi z kościoła w Santocznie są:

- skarbonka o wymiarach 27x38 cm ze skromnym rokokowym okuciem i datą 1767 r., dwa cynowe wazony na kwiaty z napisem Z.H. 1768 (Z.H. to skrót od Zanzhausen- dawnej nazwy miejscowości), oraz cynowa chrzcielnica z napisem Z.H.1768.- stanowiła ona eksponat w strzeleckim muzeum- dzisiejszy, nieczynny już, spichlerz w Strzelcach Krajeńskich;
Znajdujące się w naszym kościele po dzień dzisiejszy:
- mosiężny żyrandol o wysokości 80 cm mający dwa rzędy po 8 ramion i zwieńczony dwugłowym orłem
- żelazne dzwony:
* Większy o średnicy 80 cm z reliefem orła pruskiego odlany w Berlinie
* Mniejszy o średnicy 65 cm z napisem Berlin 1812;

Budowa wieży datowana jest na 1885 rok; W 1912 roku zburzono przylegający do kościoła magazyn i odnowiono wschodni szczyt świątyni; 13 listopada 1946 roku- poświęcenie kościoła: pw. Przemienienia Pańskiego; Lata 40- te kościół afiliowany do kościoła w Różankach, kanonicznie podlegający parafii św. Krzyża w Gorzowie Wielkopolskim; 1975 rok- ostateczne erygowanie parafii w Różankach- do tego czasu kościół w Santocznie podlegał parafii w Kłodawie; (Źródło: Słownik gorzowski pod red. Jerzego Zysnarskiego)

Lata 80-te, 90-te, 2000. – remonty kościoła: wieża, dach, chór, atrapa organów, zegar, podłoga, okna, ściany, ławki, ołtarz, zakrystia. „Jednonawowy kościół szachulcowy w Santocznie powstał w 1767 roku poprzez adaptację dawnego, dużo starszego spichlerza. W latach 1780- 1782 został rozbudowany i powiększony o prezbiterium. W roku 1819 sylwetkę świątyni zmieniła dobudowana wieża, na której zawieszono dwa dzwony z 1812 roku. Obiekt służący przez dwa lata wyznawcom protestantyzmu, po drugiej wojnie światowej został przejęty przez kościół rzymskokatolicki. 13 września 1946 roku był dniem poświęcenia świątyni pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego.

Obecnie - jako kościół filialny parafii św. Stanisława Kostki w Różankach- gromadzi na modlitwie nie tylko mieszkańców wsi, ale również wypoczywających w okolicy letników.

W historii kościoła zapisał się proboszcz Różanek- ks. Kanonik Dionizy Nowak, który przez 37 lat ( do odejścia na emeryturę) pracował dla dobra parafian i kościoła w Santocznie. To on remontował go w latach 70. XX wieku i w ostatnim czasie podjął się kolejnego remontu, prowadzonego pod nadzorem konserwatora zabytków. Kontynuując jego dzieło, karty najnowszej historii świątyni zapisuje ks. Bogusław Kaczmarek, od 10 sierpnia 2004 roku proboszcz parafii Różanki.Pierwsze msze święte odprawiał ksiądz, który dojeżdżał z Gralewa, potem ksiądz Krok z Kłodawy, która w tym czasie była parafią. Furmankami według dyżurów dowożono wtedy księdza do Santoczna. Zmarł on 6 czerwca 1953 roku.

Kolejnym był ksiądz Kowalczyk, który w 1955 roku zorganizował pielgrzymkę do Częstochowy- wszyscy, którzy brali udział w tej pielgrzymce nocowali u Świętej Barbary. Taka pielgrzymka w owym czasie była nielada przedsięwzięciem. Wraz z księdzem Kowalczykiem pracował też ksiądz Abramski. Kiedy ksiądz Kowalczyk został przeniesiony z Kłodawy do miejscowości Skąpe, przyjechał ksiądz Haniewski – były to lata 1956-57, oraz ksiądz Józef, który był ówczesnym wikarym. Potem przybył ksiądz Kostecki najpierw do Kłodawy a później do Różanek ( kiedy została ustanowiona oddzielna parafia). Mieszkał on wtedy u pani Żuberkowej. Po dwóch i pół roku biskup Wilhelm Pluta skierował go do Bledzewa. Po księdzu Kosteckim proboszczem został ksiądz Cyryl Kowalski. Mieszkał on w Różankach przez 5 lat. Później przybył ksiądz Cieszyński na 3 lata a potem po nim ksiądz Kornaus na 3 miesiące. 8 grudnia 1967 roku przyjechał ksiądz Dionizy Nowak, 10 sierpnia 2004 roku  odszedł na emeryturę, a na miejsce księdza kanonika przybył nowy proboszcz Bogusław Kaczmarek.

Historia miejscowości

Sołecka wieś Santoczno znajduje się na południowo-wschodnim krańcu jeziora Mrowinko, przy lokalnej drodze prowadzącej ze Zdroiska do Dankowa. Jest to teren przynależny do Puszczy Nadnoteckiej. Obecnie miejscowość ma zatarty pierwotny układ ruralistyczny, którego główna zabudowa skupiona jest wokół centralnego placu. W południowej części wsi, przy rozległym dziedzińcu dawnej huty, wznosi się kościół. Niegdyś w miejscowości dominowały zabudowania huty.

Z 1685 r. pochodzą informacje o działającym w Stanocznie młynie. Jednak zasadniczy rozwój miejscowości postępuje od 1765 r., kiedy to, na polecenie Fryderyka II, zostaje założona huta żelaza. Nad całością przedsięwzięcia czuwał starosta górniczy von Justi. Początkowo wzniesiono stalownię i blacharnię, a następnie, na początku XIX w. kolejne stalownie i zakład galwanizacyjny. Hutę realizowano według projektu opartego na bardzo regularnym rozplanowaniu budynków, skupionych wokół dużego kwadratowego dziedzińca, otoczonego na zewnątrz ogrodami. Początkowo nie przewidywano budowy kościoła, jednak rodząca się wśród lokalnej ludności potrzeba posiadania własnego miejsca modlitwy wpłynęła na zmianę planów. Ponieważ jednak trudności finansowe uniemożliwiły wzniesienie nowego obiektu postanowiono, niewątpliwie za zgodą króla, jeden z magazynów huty przeznaczyć na kościół. Zachowując bryłę i wygląd zewnętrzny wzniesionego niedawno budynku, całkowicie przekształcono jego wnętrze dostosowując do potrzeb nabożeństw protestanckich. W roku 1782, od strony północno-wschodniej, obiekt rozbudowano o klatkę schodową prowadzącą na emporę organową i poddasze. Po przeciwnej stronie, w latach 1818-1819 wzniesiono wieżę. Z 1912 r. pochodzą informacje na temat prac remontowych przy wschodnim szczycie budowli. Santoczno rozwijało się pomyślnie wraz z rozkwitem zakładu metalowego, który do 1826 r. pozostawał własnością państwową. Następnie przeszedł w ręce prywatne. Tuż przed II wojną światową, w 1937 r., właścicielem huty stał się Reinmann.

Kościół w Santocznie wzniesiony został na planie prostokąta, wtórnie wzbogaconego o czworoboczną wieżę przyległą do elewacji frontowej oraz klatkę schodową przy elewacji północnej. Przysadzistą, parterową bryłę budowli nakryto dachem naczółkowym. Nad całością dominuje wysoka wieża zwieńczona dachem namiotowym z kulą i krzyżem. Elewacje korpusu opracowane zostały jako prosty układ słupów i rygli, w elewacjach bocznych wzmocniony dodatkowo w narożnikach zastrzałami. Całość wypełnień otynkowano. Elewacje wieży potraktowano bardziej ozdobnie. Wyraźna jest ich dziewiętnastowieczna metryka – układ konstrukcyjny licznie wzbogacony mieczami a całość potraktowana bardziej dekoracyjnie. Zróżnicowane jest także pokrycie dachu – na korpusie położono dachówkę karpiówkę, na wieży łupek.

Adaptacja na potrzeby kultowe, całkowicie zatarła charakter obiektu magazynowego. Wprowadzono lustrzany strop drewniany a przestrzeń opięto emporami obiegającymi prawie całość wnętrza. W części południowo-wschodniej empory wysunięto do przodu półokrągłym wygięciem. W miejscu tym wprowadzono prospekt organowy. Przy ścianie północno-zachodniej pierwotnie umieszczony był architektoniczny ołtarz ambonowy, obecnie zastąpiony prostym stołem ołtarzowym. Po roku 1945 Santoczno zasiedliła ludność pochodząca głównie z Wileńszczyzny. Wówczas też rozebrano budynki zakładu i wiele domów. Kościół poświęcono dla potrzeb wyznania katolickiego 13 września 1946 r. Prace prowadzone po wojnie przy obiekcie nie zatarły jego zasadniczego charakteru. Wnętrze przystosowano do potrzeb liturgii katolickiej wprowadzając nowy układ ławek i ołtarz zwrócony w stronę wiernych. W roku 1972 przeprowadzono remont kapitalny obiektu. Objął on wymianę części podwalin i ław fundamentowych, wprowadzenie izolacji poziomej, wymianę części wypełnień konstrukcji na cegłę, pobielony strop oczyszczono do czystego drewna. W 1980 doprowadzono do świątyni instalację elektryczną. W roku 1990 naprawiono dach wieży i wprowadzono zadaszenie nad wejściem do niej, a także pomalowano wnętrze.

Zdroisko Kościół św. Huberta

Ostatni z powstałych świątyń naszej parafii. Plan powstania kaplicy w Zdroisku powstał w roku 2001 z inicjatywy ówczesnej Rady Sołeckiej i ks. Proboszcza Dionizego Nowaka. Najpierw pozyskano grunt pod budowę, a 28 maja J.E. Ks.Bp Paweł Socha dokonał poświęcenia działki pod budowę kaplicy i postawionego na niej krzyża. Do roku 2008 załatwione zostały wszystkie formalności związane z budową kaplicy. Przez ten okres na terenie gdzie stoi dziś kościółek, powstało lapidarium cmentarza protestanckiego, a teren wokół był sukcesywnie oczyszczany i upiększany.

W roku 2008 rozpoczęto budowę kościoła pod okiem ks. Proboszcza Bogusława Kaczmarka a wspólną pracą mieszkańców Zdroiska oraz pomocą okolicznych przyjaciół. Kaplica została poświęcona 16 czerwca 2009 roku, obrzędu poświęcenia dokonał  J.E.Ks. Bp Paweł Socha, podczas uroczystej Mszy świętej. Obecnie kaplica pw.św. Huberta, patrona myśliwych, jest prawdziwą perełką, zarówno pod względem architektury budynku, jak też zagospodarowania terenu wokół niego, a także pełnego wyczucia i smaku wyposażenia wnętrza kaplicy.